Разговорный санскрит
из книги Даянанда Сарасвати.
संस्कृतवाक्यप्रबोधः
Глава 2.
Имя и место жительства
नामनिवासस्थानप्रकरणम् nāmanivāsasthānaprakaraṇam
| Санскрит Хинди + Русский | ||
| तव किन्नामास्ति ?
tava kinnāmāsti? = tava kiṁ nāma asti ? |
तेरा क्या नाम है ?
Как тебя зовут? |
|
| देवदत्तः devadattaḥ | देवदत्त ।
Дэвадатта – «Данный небом», или «Данный Богом»- «Богдан» |
|
| कोऽभिजनो युवयोर्वर्त्तते ?
ko.bhijano yuvayorvarttate = kaḥ abhijanaḥ yuvayoḥ varttate |
तुम दोनों का अभिजनदेश कौन है ?
К какому роду вы оба принадлежите? (из какой вы оба семи, расы, страны, или родовой общины) |
|
| कुरुक्षेत्रम् ।
kurukṣetram । |
कुरुक्षेत्र ।
Курукшетра. |
|
| युष्माकं जन्मदेशः को विद्यते ?
yuṣmākaṁ janmadeśaḥ ko vidyate ? |
तुम्हारा जन्मदेश कौन है ?
Где ты родился? (что за место твоего рождения? Что о нем известно?) |
|
| पञ्चालाः ।
pañcālāḥ । |
पञ्जाब ।
Паньчаля |
|
| भवन्तः कुत्रत्याः ?
bhavantaḥ kutratyāḥ |
आप कहाँ के हो ?
Откуда вы? |
|
| वयं दक्षिणात्याः स्मः
vayaṁ dakṣiṇātyāḥ smaḥ |
हम दक्षिणी हैं ।
Мы с юга. |
|
| तत्र का पुरः ?
tatra kā puraḥ ? |
वहां आपके निवास की कौन नगरी है ?
Какой там город? (из какого вы города)?) |
|
| मुम्बापुरी ।
mumbāpurī । |
मुम्बई ।
Мумбаи |
|
| इमे क्व निवसन्ति ?
ime kva nivasanti ? |
ये लोग कहां रहते हैं ?
Где они живут? |
|
| नेपाले
nepāle |
नेपाल में ।
В Непале. |
|
| अयं किमधीते ?
ayaṁ kimadhīte ? |
यह क्या पढ़ता है ?
Что там наверху /написано/? |
|
| व्याकरणम् ।
vyākaraṇam । |
व्याकरण को ।
Грамматика, надпись. |
|
| त्वया किमधीतम् ?
tvayā kimadhītam |
तूने क्या पढ़ा है ?
что ты там на верху /прочитал/? |
|
| न्यायशास्त्रम् ।
nyāyaśāstram । |
न्यायशास्त्र
Логику. Логику |
|
| भवता किं पठितमस्ति ?
bhavatā kiṁ paṭhitamasti ? |
आपने क्या पढ़ा है ?
Что же вы прочли там? |
|
| पूर्वमीमांसाशास्त्रम् ।
pūrvamīmāṁsāśāstram । |
पूर्वमीमांसाशास्त्र ।
Пурва миманса шастра |
|
| अयं भवदीयश्छात्रः किं प्रचर्चयति ?
ayaṁ bhavadīyaśchātraḥ kiṁ pracarcayati |
यह आपका विद्यार्थी क्या पढ़ता है ?
Что изучает (повторяет) этот ученик? |
|
| ऋग्वेदम्
ṛgvedam |
ऋग्वेद को ।
Риг веду. |
|
| त्वं कुत्र गच्छसि ?
tvaṁ kutra gacchasi |
तू कहां जाता है ?
Куда ты идешь? |
|
| पाठाय व्रजामि
pāṭhāya vrajāmi |
पढ़ने के लिये जाता हूं ।
Я иду учиться. |
|
| कस्मादधीषे ?
kasmādadhīṣe ? |
किससे पढ़ता है ?
откуда эти задания (кто наставник)? |
|
| यज्ञदत्तादध्यापकात् ।
yajñadattādadhyāpakāt । |
यज्ञदत्त अध्यापक से ।
От учителя Яджнадатты (имя можно перевести как данный обрядом…) |
|
| इमे कुतोऽभ्यस्यन्ति ?
ime kuto.bhyasyanti |
ये किससे पढ़ते हैं ?
В чем они упражняются? |
|
| विष्णुमित्रात् ।
viṣṇumitrāt । |
विष्णुमित्र से ।
Вишну-митра- общее название для ряда священных писаний, имя священника или философа. («друг для Вишну») |
|
| तवाध्ययने कियन्तः संवत्सरा व्यतीताः ?
tavādhyayane kiyantaḥ saṁvatsarā vyatītāḥ ? |
तुझ को पढ़ते हुए कितने वर्ष बीते ?
Сколько лет ты уже учишься? |
|
| पञ्च ।
pañca । |
पांच ।
Пять. |
|
| भवान् कति वार्षिकः ?
bhavān kati vārṣikaḥ |
आप कितने वर्ष के हुए ?
Сколько Вам лет? |
|
| त्रयोदशवार्षिकः ।
trayodaśavārṣikaḥ । |
तेरह वर्ष का ।
Тринадцать лет |
|
| त्वया पठनारम्भः कदा कृतः ?
tvayā paṭhanārambhaḥ kadā kṛtaḥ |
तूने पढ़ने का आरम्भ कब किया था ?
Когда ты начал учиться? |
|
| यदाहमष्टवार्षिकोऽभूवम् ।
yadāhamaṣṭavārṣiko.bhūvam । |
जब मैं आठ वर्ष का हुआ था ।
Когда мне было 8 лет. |
|
| तव मातापितरौ जीवतो न वा ?
tava mātāpitarau jīvato na vā ? |
तेरे माता–पिता जीते हैं वा नहीं ?
Живы ли твои родители? |
|
| विद्येते ।
vidyete । |
जीते हैं ।
Живы, обретаются в добром здравии. |
|
| तव कति भ्रातरो भगिन्यश्च ?
tava kati bhrātaro bhaginyaśca |
तेरे कितने भाई और बहिन हैं ?
Сколько у тебя братьев и сестер? |
|
| त्रयो भ्रातरश्चैका भगिन्यास्ति ।
trayo bhrātaraścaikā bhaginyāsti । |
तीन भाई और एक बहिन है ।
Три брата и одна сестра |
|
| तेषु त्वं ज्यष्ठस्ते, सा वा ?
teṣu tvaṁ jyaṣṭhaste sā vā ? |
उनमें तू ज्येष्ठ वा तेरे भाई अथवा बहिन ?
Среди всех ты самый старший или она или братья? |
|
| अहमेवाग्रजोऽस्मि ।
ahamevāgrajo । |
मैं ही सबसे पहिले जन्मा हूं ।
Я самый старший. |
|
| तव पितरौ विद्वांसौ न वा ?
tava pitarau vidvāṁsau na vā ? |
तेरे माता–पिता पढ़े हैं वा नहीं ?
У твоих родителей есть образование или нет? |
|
| महाविद्वांसौ स्तः ।
mahāvidvāṁsau staḥ । |
बड़े विद्वान् हैं ।
Очень образованы. |
|
| तर्हि त्वया पित्रोः सकाशात्कुतो न विद्या गृहीता ?
tarhi tvayā pitroḥ sakāśātkuto na vidyā gṛhītā ? |
तो तूने माता–पिता से विद्या ग्रहण क्यों न की ?
Почему же тогда ты не учился дома у родителей? |
|
| अष्टमवर्षपर्य्यन्तं कृता ।
aṣṭamavarṣaparyyantaṁ kṛtā । |
आठ वर्ष पर्यन्त की थी ।
теперь мне уже восемь лет… |
|
| अत ऊर्ध्वं कुतो न कृता ?
ata ūrdhvaṁ kuto na kṛtā ? |
इससे आगे क्यों न की ?
Разве не следует пойти дальше (выше этого уровня)? |
|
| मातृमान् पितृमानाचार्य्यवान् पुरुषो वेदेति शास्त्रविधेः ।
mātṛmān pitṛmānācāryyavān puruṣo vedeti śāstravidheḥ |
माता–पिता से आठवें वर्ष पर्यन्त, इसके आगे आचार्य से पढ़ने का शास्त्र में विधान है इस से ।
Согласно правилам, изложенным в шастрах, человек должен прийти к учителю от своих родителей. |
|
| अन्यच्च गृहकार्यबाहुल्येन निरन्तरमध्ययनमेव न जायतेऽतः ।
anyacca gṛhakāryabāhulyena nirantaramadhyayanameva na jāyate । |
और भी घर में बहुत काम करने से निरन्तर पढ़ना नहीं हो सकता इसलिए भी ।
бесконечные домашние дела и другие неотложные вещи НЕ РОЖДАЮТ качественного и непрерывного обучения… |
|
| अतः परं कियद्वर्षपर्यन्तमध्येष्यसे ?
ataḥ paraṁ kiyadvarṣaparyantamadhyeṣyase ? |
इसके आगे कितने वर्षपर्यन्त पढ़ेगा ?
И так, сколько лет продлится это всестороннее обучение? |
|
| पञ्चत्रिंशद्वर्षाणि ।
pañcatriṁśadvarṣāṇi । |
पैंतीस वर्ष तक ।
ТРИДЦАТЬ ПЯТЬ ЛЕТ |
|
